เพราะ อ้วน จึงมาปรึกษาเรื่องมีลูกยากค่ะ
แต่งงานกันมา 5 ปีแล้ว ไม่ท้องสักที คุณบังอร (ชื่อสมมุติ) อายุ 24 ปี พูดด้วยใบหน้ายิ้มแย้ม คุณชาติชาย (ชื่อสมมุติ) สามีที่นั่งคู่กัน อายุเท่ากัน ก็ยิ้มให้ฉันอย่างอารมณ์ดี
คุณหมอสูติฯ (พญ.ชัญวลี ศรีสุขโข สูตินรีแพทย์ โรงพยาบาลประจำจังหวัดพิจิตร) อย่างฉันเห็นแล้วหนาวใจ เพราะสามี – ภรรยาคู่นี้อ้วนมาก ทั้งมีโรคประจำตัว ฝ่ายหญิงสูง 160 เซนติเมตร น้ำหนัก 110 กิโลกรัม ความดันโลหิตสูง 150 / 100 มิลลิเมตรปรอท ฝ่ายชายสูง 170 เซนติเมตร น้ำหนัก 130 กิโลกรัม ความดันโลหิตสูง 155 / 110 มิลลิเมตรปรอท
ทั้งคู่ทราบแล้วว่าเป็นโรคความดันโลหิตสูง แต่ยังไม่ได้กินยารักษา
“คุณบังอรประจำเดือนมาปกติไหมคะ” เป็นประโยคแรกที่ฉันถาม รู้คำตอบในใจอยู่แล้วว่า…
“ไม่ปกติค่ะ ประจำเดือนนานๆ มาครั้งหนึ่ง ปีนี้ยังไม่มีประจำเดือนเลย”
“ประจำเดือนไม่มี มีประจำปีแทน” ฉันพูดเล่น
คนทั้งสองอารมณ์ดี หัวเราะพร้อมกัน
“น้ำหนักมากทั้งคู่เลยนะคะ อ้วนมาตั้งแต่เด็กเลยหรือเปล่าคะ” ฉันไถ่ถามเพิ่ม
“เป็นมาตั้งแต่เด็กเลยครับ ตอนแรกเราก็คิดว่าอ้วนนี่แหละทำให้ไม่ท้อง แต่คุณหมอครับเพื่อนผมกับเมียก็อ้วนทั้งคู่ ตอนนี้คลอดลูกอายุได้ 1 เดือนแล้วครับ” คุณชาติชายตอบ
“ใช่ค่ะ เพื่อนเลยบอกให้เรามาหาหมอ เพราะพอเขาไปหาหมอ เขาก็ท้อง” คุณบังอรเสริม
“เวลาเราเห็นคนอ้วนท้องและคลอดลูกน่ารัก เราจะไม่รู้หรอกค่ะ ว่าเขาต้องผ่านอะไรมาบ้าง อันตรายอย่างไร คนอ้วนนั้นแม้จะมีลูกยากกว่าคนทั่วไปแต่ก็ท้องได้ เมื่อท้องจะมีความเสี่ยงสูงที่จะเกิดอันตรายทั้งลูกและแม่ ตั้งแต่เสี่ยงแท้ง คลอดก่อนกำหนด ทารกตายในครรภ์ แม่เป็นเบาหวาน ความดันโลหิตสูง ครรภ์เป็นพิษ หัวใจวาย แม่คลอดยากต้องผ่าคลอด ต้องตัดมดลูก ตกเลือดทั้งก่อนคลอดและหลังคลอด”
“น่ากลัวจังค่ะ” คุณบังอรเอามือปิดปาก
“ใช่ค่ะ อย่าว่าแต่คนไข้กลัว หมอก็กลัวที่จะเจอคนไข้อ้วนมากๆ แล้วท้องเพราะเกรงจะเกิดอันตรายค่ะ สำหรับคุณบังอรและสามี หมอแนะนำให้คุณบังอรตรวจภายในและตรวจด้วยเครื่องอัลตราซาวนด์ ส่วนคุณชาติชายแนะนำให้ตรวจน้ำอสุจิ เมื่อได้ผลทั้งหมดจะได้อธิบายให้ฟังนะคะว่าจะท้องได้หรือไม่ได้อย่างไร”
ทั้งสองคนตอบตกลง
ผลของการตรวจภายในและตรวจอัลตราซาวนด์พบว่าคุณบังอรไม่มีไข่ตก ไข่ทั้งสองข้างกลายเป็นถุงน้ำเล็กๆ (Polycystic Ovary) ผลการตรวจน้ำอสุจิพบว่า จำนวนอสุจิมีน้อยมาก ทั้งไม่เจอตัวอสุจิแข็งแรงที่มีการเคลื่อนไหวเลย
“อย่างนี้ค่ะ ตอนนี้ที่คุณบังอรและสามีไม่มีลูกเพราะเป็น โรคอ้วนหรือโรคเมแทบอลิกซินโดรม มีดัชนีมวลกายสูงมาก คือเกิน 40 กิโลกรัมต่อตารางเมตร โรคอ้วน โดยทั่วไปส่งผลเสียต่อร่างกาย 7 อย่าง ดังนี้
“1. เป็นโรคความดันโลหิตสูง
2. เป็นโรคเบาหวาน
3. เป็นโรคหัวใจ
4. เป็นโรคไขข้อ
5. ฮอร์โมนผิดปกติ มีลูกยากฝ่ายหญิงมักจะไม่มีประจำเดือน หรือบางคนประจำเดือนมากะปริบกะปรอย ไม่ปกติ ฝ่ายชายอสุจิไม่แข็งแรง
6. มีปัญหาเรื่องการหายใจ นอนกรน ขาดออกซิเจน
7. เสี่ยงต่อการเกิดมะเร็งชนิดต่างๆ ในฝ่ายหญิง เช่น มะเร็งเต้านม รังไข่ โพรงมดลูกฝ่ายชายเสี่ยงต่อการเกิดมะเร็งลำไส้ ตับอ่อน ต่อลูกหมาก”
“โอโห ฟังแล้วน่ากลัว ผมกับแฟนคงไม่โชคร้ายมีโรคเพียบดังที่คุณหมอว่ามานะครับ” คุณชาติชายยังยิ้ม
“แล้ว…จะแก้ไขให้มีลูกได้อย่างไรคะ” คุณบังอรถอนหายใจ
“ตอนนี้หมอคงจะยังไม่พูดเรื่องมีลูกนะคะ แต่พูดเรื่อง รักษาโรคและดูแลสุขภาพให้แข็งแรงก่อน เพราะเหตุผลที่คุณทั้งสองไม่มีลูกเป็นเรื่องความไม่แข็งแรงของร่างกาย อันดับแรกจึงเป็นเรื่องการตรวจสุขภาพให้แน่ชัดว่ามีโรคอื่นๆ หรือไม่ เช่นเบาหวาน หัวใจ ไขมันในเลือด ฮอร์โมนผิดปกติ หากพบว่า ผิดปกติก็คงต้องรักษาให้ปกติก่อน อันดับสอง คงต้องรักษาโรคที่เป็นอยู่ เช่น โรคความดันโลหิตสูง โรคนอนกรนอย่างจริงจัง อันดับสามที่สำคัญที่สุดก็คือ เรื่องลดน้ำหนัก ทุกงานวิจัยพบว่าการลดน้ำหนักอย่างน้อยร้อยละ 10 ของน้ำหนักเดิมจะทำให้มีลูกง่ายขึ้นได้เองตามธรรมชาติ นั่นคือคุณบังอรและสามีควรจะมีน้ำหนักต่ำกว่า 100 กิโลกรัม”
“โอโห ยากนะครับนั่นน่ะ” คุณชาติชายอุทาน
“คุณหมอมียาลดความอ้วนช่วยใช่ไหมคะ” คุณบังอรพูดอย่างมีความหวัง
“ไม่มีค่ะ หากหวังทางลัดโดยการกินยาลดความอ้วน ระวังจะโยโย่อ้วนมากกว่าเดิม วิธีลดความอ้วนที่ดีที่สุด คุณทั้งสองต้องช่วยกัน คือคุมอาหารและออกกำลังกาย คิดว่าจะทำได้ไหมคะ”
“เฮ้อ ถ้าอยากมีลูก อย่างไรก็คงต้องทำตามคุณหมอแนะนำนะตัวเอง” ฝ่ายชายถอนหายใจ
“ไม่ต้องท้อนะคะ ข้อดีคือคุณทั้งสองยังอายุน้อย แค่ 24 ปีเอง ยังมีเวลาที่จะลดน้ำหนัก มีเวลาที่จะมีลูก”
“เย้ ตัวเองสู้ไหม เค้าสู้อยู่แล้ว” ฝ่ายชายยกฝ่ามือขึ้นกระทบกับฝ่ามือภรรยา
“แล้วอย่างไรหมอจะนัดมาตรวจร่างกายนะคะ” ฉันเขียนใบนัดก่อนคนทั้งสองจะลากลับ
ความอ้วนโดยเฉพาะมีดัชนีมวลกายเกิน 30 กิโลกรัมต่อตารางเมตร ทำให้มีลูกยากทั้งหญิงและชาย และหากมีลูกได้การตั้งครรภ์ก็ถือเป็นครรภ์เสี่ยงสูงที่จะเกิดอันตราย
เคล็ดลับของการมีลูกอันดับแรก คือ อย่าอ้วน หากอ้วนควรลดน้ำหนักด้วยการควบคุมอาหารและออกกำลังกาย ก่อนปล่อยให้ท้อง
จาก คอลัมน์เปิดห้องหมอสูติ นิตยสารชีวจิต ฉบับ 481
ขอขอบคุณรูปภาพจาก unsplash
ขอขอบคุณรูปภาพจาก pixels
ขอขอบคุณข้อมูลจาก goodlifeupdate
